De houtwesp is een grote, opvallende insectensoort die vaak wordt verward met een wesp of een hoornaar, maar behoort tot een aparte familie. Ze zijn vooral bekend om hun levenswijze waarbij ze larven in hout leggen. Hoewel ze niet agressief zijn, kunnen ze bij grote aantallen overlast veroorzaken, vooral als ze hout van gebouwen aantasten. In deze pagina lees je alles over de houtwesp: van uiterlijk en levenswijze tot voeding, ontwikkeling en bestrijding.
De houtwesp, ook wel houtbijter genoemd, is een insect dat behoort tot de familie Siricidae. Het is een van de grootste wespachtige insecten in Nederland en Europa en wordt regelmatig gezien rondom houten gebouwen, dode bomen en houtstapels. Hoewel ze er intimiderend uitzien door hun grootte en het geluid dat ze maken, zijn houtwespen ongevaarlijk voor mensen en steken ze niet. Ze spelen een rol in de natuurlijke afbraak van dood hout, maar kunnen ook schade veroorzaken aan constructies.
Grootte: De houtwesp kan 15 tot 40 millimeter lang worden, waarbij vrouwtjes doorgaans groter zijn dan mannetjes.
Kleur: Het lichaam is meestal geelbruin tot oranje, met zwarte of donkere strepen op het achterlijf.
Vleugels: Doorzichtige vleugels met een lichte bruine tint.
Vorm: Langwerpig lichaam met een relatief slanke taille, wat doet denken aan een wesp.
Zichtbare kenmerken: Vrouwtjes hebben een lange legboor (een soort buis aan het achterlijf) om eitjes in hout te leggen.
Houtwespen zijn solitaire insecten, die hun eitjes in dood of zwak hout leggen. De larven leven en groeien diep in het hout, waar ze zich voeden met schimmels die zij zelf meebrengen tijdens het leggen van de eitjes. Deze schimmels helpen het hout af te breken en maken het eetbaar voor de larven. De levenscyclus kan meerdere jaren duren, afhankelijk van de houtsoort en omgeving.
Volwassen houtwespen: Eten geen hout, maar drinken nectar en sap uit bomen.
Larven: Voeden zich met hout en houtschimmels, waardoor ze kunnen groeien en zich ontwikkelen binnen het hout.
Het bestrijden van houtwespen vereist vaak een combinatie van preventieve en actieve maatregelen:
Hout behandelen: Gebruik goed gedroogd en behandeld hout voor constructies.
Houtopslag: Bewaar hout op een droge, goed geventileerde plek.
Insecticide: Bij ernstige aantasting kunnen houtverdelgingsmiddelen worden toegepast, altijd met professionele hulp.
Hout inspecteren: Controleer regelmatig houten constructies op tekenen van houtwespactiviteit, zoals kleine ronde gaatjes en zaagsel.
Verwijderen aangetast hout: Indien mogelijk, verwijder en vervang aangetast hout.
Schimmels bestrijden: Zorg dat hout geen kans krijgt om nat te worden en schimmels te ontwikkelen
De houtwesp legt haar eitjes in spleten van dood hout.
De larven komen uit en voeden zich met het hout en de bijbehorende schimmel, soms wel 2 tot 5 jaar lang.
Na deze periode verpoppen ze in het hout.
De volwassen wespen komen uit het hout en verlaten het via ronde uitvlieggaten.
Constructieschade: Larven kunnen houten balken en meubels aantasten, wat kan leiden tot verzwakking van de constructie.
Geluidsoverlast: Volwassen houtwespen maken een karakteristiek zoemend geluid tijdens het vliegen, wat als hinderlijk kan worden ervaren.
Esthetische schade: Uitvlieggaten en zaagsel kunnen zorgen voor ontsierende plekken op hout.
Verwarring: Door hun uiterlijk worden ze vaak ten onrechte als gevaarlijk beschouwd.
Hoewel houtwespen niet zoals gewone wespen een sociaal nest bouwen, kunnen ze wel in grote aantallen voorkomen in oud, dood hout, wat soms als een ‘nest’ wordt gezien. Het bestrijden van zo’n houtwespennest betekent in feite het aanpakken van het aangetaste hout waarin de larven zich ontwikkelen. Dit kan lastig zijn omdat de larven diep in het hout zitten. Professionele bestrijders gebruiken speciale methoden zoals het injecteren van insecticiden in het hout of het verwijderen van het besmette hout. Zelf proberen het houtwespennest te behandelen zonder de juiste kennis kan leiden tot onvoldoende bestrijding en verdere schade. Daarom wordt altijd aangeraden om bij een vermoeden van een houtwespennest een specialist in te schakelen.
Houtwespen steken niet en zijn niet agressief, maar het is belangrijk ze serieus te nemen bij aantasting van bouwmateriaal.
Bij vermoeden van houtwespbesmetting in huis of bedrijf, schakel altijd een specialist in.
Zelf chemicaliën gebruiken zonder kennis kan de situatie verergeren of schade veroorzaken aan het hout en milieu.
Controleer hout dat binnen wordt gehaald om verspreiding te voorkomen.
